ZESPÓŁ
RETROSPEKTYWNEJ BIBLIOGRAFII FILOZOFII POLSKIEJ

Kierownik: Mgr  Paulina Dlouhy
mgr Młoczkowska Maria

„Wyczerpująca i dokładna bibliografia jest jednym z najważniejszych czynników organizacji pracy naukowej. Przekonanie to przyjęło się nawet u nas (...). Nie w każdej jednak dziedzinie pracy naukowej przekonanie to przyoblekło się w czyn; najgorzej może ma się sprawa na polu filozofii, gdzie brak ten bardziej niż na innych polach działalności umysłowej staje na przeszkodzie utrzymania ciągłości pracy. Brak nam zarówno retrospektywnej bibliografii filozofii polskiej (...), jak też wyczerpującej bibliografii bieżącej filozofii polskiej. Pierwszemu brakowi postanowiła zaradzić Komisja Historii Filozofii Polskiej, utworzona przez krakowską Akademię Umiejętności (...)” – pisał w 1918 roku prof. Kazimierz Twardowski (artykuł W sprawie polskiej bibliografii filozoficznej, „Ruch Filozoficzny” r. 4: 1914–1918, nr 4). Owa Komisja temu brakowi jednak nie zaradziła. Dopiero po drugiej wojnie światowej podjęto owocne działania w tym zakresie. W rezultacie ukazały się trzy pełne tomy retrospektywnej Bibliografii filozofii polskiej (red. Alicja Kadler) oraz – na razie – dwie części tomu czwartego (red. Andrzej Przymusiała). Głównymi składnikami każdego tomu są bibliografie osobowe autorów polskich oraz bibliografie autorów obcych. Bibliografie autorów polskich, których kulminacja twórczości przypada w okresie objętym tomem, są – wedle przyjętego zamierzenia – bibliografiami pełnymi i składają się z literatury podmiotowej i przedmiotowej. Literatura podmiotowa autorów polskich rejestruje wszystkie krajowe i zagraniczne pierwodruki oraz wszystkie reedycje i przekłady na języki obce ich prac o walorze filozoficznym (z recenzjami, polemikami itp.), literatura przedmiotowa zaś– wszystkie opracowania o tych autorach (wraz z reedycjami i recenzjami), polskie i zagraniczne – opublikowane od początku działalności autora aż do chwili zamknięcia prac redakcyjnych nad tomem. Natomiast bibliografie autorów debiutujących pisarsko w okresie objętym tomem składają się jedynie z literatury podmiotowej, ograniczonej do wykazu prac wydanych w tych latach. Bibliografie autorów obcych (bez względu na epokę, w której działali) rejestrują tylko te publikacje ich dotyczące (również z reedycjami i recenzjami), które ukazały się w okresie objętym tomem: w części podmiotowej – przekłady ich prac na język polski (bez względu na to, gdzie zostały wydane drukiem) oraz edycje obcojęzyczne (wydane na terenie przedrozbiorowej Polski), w części przedmiotowej zaś – opracowania o tych autorach tłumaczone na język polski bądź napisane przez Polaków. Wykazując prace autorów polskich działających w poszczególnych epokach oraz literaturę o tych autorach, Bibliografia pokazuje i pisarzy filozoficznych, i zarazem filozofię epoki oraz aktualny stan wiedzy o tej epoce i ówczesnych autorach. Bibliografie autorów obcych zaś pokazują recepcję filozofii obcej w Polsce w danej epoce. Z tej racji każdy tom Bibliografii jest swoistą historią filozofii danej epoki w Polsce. Bibliografia filozofii polskiej jest edycją rejestrującą (wykazuje wszystkie prace o walorze filozoficznym bez względu na ich wartość), retrospektywną, adnotowaną, narodową, prymarną (w tym znaczeniu, że opisy z zasady podawane są na podstawie autopsji); pokazuje teksty nie tylko powszechnie znane, ale także zapomniane czy nawet nieznane. Jest pierwszą i jedyną (jak dotychczas) tak pomyślaną i opracowywaną bibliografią filozoficzną w Polsce. Zespół prowadzi obecnie prace nad bibliografią filozofii okresu Młodej Polski oraz lat międzywojennych i następnych (1919–1949).

W 2012 roku Zespół zakończył realizację projektu „Bibliografia filozofii polskiej 1896-1918 – kontynuacja”. Strona bazy: http://www.archiwumcyfrowe.ayz.pl/bazyisis/bfp/ 

Adres: Instytut Filozofii i Socjologii PAN,
00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72, pokój 243,
tel. 657 27 03, fax.: 826 78 23