ZESPÓŁ
BADAWCZY SOCJOLOGII POLITYKI, GOSPODARKI I EDUKACJI

Kierownik: dr hab. Michał Federowicz, prof. nadzw.

prof. dr hab. Andrzej RYCHARD,
prof. dr hab.Anna LEWICKA-STRZAŁECKA,(tel. (22) 65-72-828)
dr hab. Barbara GĄCIARZ, prof. nadzw.
dr hab. Krzysztof JASIECKI, prof. nadzw.
dr Michał Sitek,
dr Artur Pokropek
dr Marta Olcoń-Kubicka

Strategicznym celem Zespołu jest wypracowywanie syntez dotyczących porządku instytucjonalnego w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem ładu politycznego i gospodarczego. Zespół, jakkolwiek nie zdominowany przez jeden paradygmat teoretyczny, skłania się do przyjęcia nowego instytucjonalizmu jako istotnej płaszczyzny współczesnej debaty socjologicznej, ekonomicznej i politologicznej. Koncepcja ta, poprzez omijanie ograniczeń właściwych modelom „przeracjonalizowanym”, lepiej pasuje do wyjaśnień różnorodności przemian ustrojowych następujących stopniowo w większości państw Europy i wielu państwach świata. Założeniem orientującym prace Zespołu jest akcentowanie perspektywy porównawczej, zmierzającej do coraz pełniejszego analizowania przemian w Polsce w zestawieniu z przemianami w innych krajach regionu, kontynentu europejskiego i świata. Prace takie połączone są z refleksją metodologiczną nad rygorami porównań międzynarodowych. Drugą przesłanką metodologiczną jest podejmowanie dialogu z przedstawicielami innych dyscyplin, szczególnie z ekonomistami i politologami. Nowy instytucjonalizm stwarza do tego dobry grunt teoretyczny. Empiryczną podstawą prac Zespołu są gromadzone przez lata wyniki badań prowadzonych przez IFiS PAN w zakresie socjologii polityki, gospodarki i organizacji. Wśród zagadnień, nad którymi pracują członkowie zespołów, można wymienić: zmiany systemu instytucjonalnego w gospodarce współczesnego kapitalizmu, przemiany ustrojowe w Polsce na tle różnorodności rozwiązań systemowych w krajach zaawansowanych gospodarczo (M. Federowicz, W. Pańków); uwarunkowania instytucjonalne demokracji a procesy lokalne, z głównym pytaniem badawczym: w jaki sposób uniwersalne reguły demokratyczne są modyfikowane przez lokalny kontekst polityczny, ekonomiczny i społeczny (A. Rychard); procesy instytucjonalizacji samorządu regionalnego i lokalnego z koncentracją uwagi na grze o władzę pomiędzy podmiotami samorządu oraz jego koncepcyjnych działaniach prorozwojowych (B. Gąciarz i W. Pańków). Ważnym segmentem działalności Zespołu jest rozwijanie badań nad procesami decyzyjnymi w wybranych dziedzinach życia społecznego, takich jak system ochrony zdrowia (M. Sitek) czy edukacja (M. Federowicz, A. Romaniuk, A. Rychard). Analiza podejmowana w tych dziedzinach łączy dyskurs teoretyczny, odnoszący się do pojęcia zmiany instytucjonalnej, z praktycznymi pytaniami polityki reform. Wśród ważniejszych publikacji członków zespołu warto wymienić: M. Federowicz, Anticipated Institutions: The Power of Path-Finding Expectations, w: Democratic and Capitalist Transitions in Eastern Europe: Lessons for the Social Sciences (red. M. Dobry; Kluwer 2000); A. Giza-Poleszczuk, M. Marody, A. Rychard, Strategie i system. Polacy w obliczu zmiany społecznej (Warszaw, 2000); B. Gąciarz, W. Pańków, Dialog społeczny po polsku – fikcja czy szansa (Warszawa 2001); E. Mokrzycki, A. Rychard, A. Zybertowicz Utracona dynamika. O niedojrzałości polskiej demokracji (Warszawa 2002); B. Gąciarz, Instytucjonalizacja samorządności. Aktorzy i efekty (Warszawa 2004); M. Federowicz, R. Agilera, Corporate Governance: Trajectories of Institutinal Change, (Palgrave Macmillan, 2003); M. Federowicz, Różnorodność kapitalizmu. Instytucjonalizm i doświadczenie przemian ustrojowych po komunizmie (Warszawa 2004).

Adres: Instytut Filozofii i Socjologii PAN,
00–330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72, pokój 207, 209
tel. 657-28-53, 657–27–62, fax 826–78–23